چگونه کندو بسازیم؛کندو و ابعاد آن

در شرایط طبیعی در مناطق گرمسیری زنبوران عسل شانهای خود را عمود بر سوراخ ورودی می سازند ، برعکس در مناطق سردسیری شانها موازی با سوراخ ورودی ساخته می شود در هر دو حالت فاصله شانها حدود 9 میلی متر است . فاصله 9 میلی متری فاصله انتهایی بین 2 حجره 6 ضلعی دو شان مماس و موازی بر هم است . این فاصله تا حدی است که چنانچه روی جداره های دو قاب کنار هم 2 زنبور راه بروند ، تنها 1 میلی متر فضای باز باقی می ماند . حال فرض کنیم اگر اینچنین نبود چه مسئله ای پیش می آمد ؟ جدی ترین مسئله ای که مطرح می شود سرمازدگی نوزادان است . کشف لانگستروت شناسایی همین فضا بود که سبب گردید کندو هایی با قاب های متحرک ساخته شود که هرزه بافی نداشته اند. بار ها در کندو ها دیده شده چنانچه قابها در کندو نزدیک هم متراکم نشوند زنبوران به اصطلاح هرزه بافی می کنند و فضای بین 2 قاب را به حدی می رسانند که فضای زنبور رعایت شود . چنانچه فاصله بین قابها خیلی زیاد باشد زنبوران از سقف شانهای جدید می بافند .

تنها 2 گونه تاریکی دوست از زنبور عسل یعنی گونه هندی Apis cerana و Apis mellifera به اصطلاح اهلی شده اند و درون لانه های دست ساز بشر زندگی کنند (فقط در بین زنبوران جنس Apis ) کندو های متنوعی بر اساس مصالح موجود در مناطق مختلف توسط انسان ساخته می شد . کندو های سبدی ، تنه درختی ، گلی و... . نهایتاً لانگستروت کندویی قاب متحرک استاندارد ساخت که پس از ایجاد تغییراتی این نوع کندو ها به سرعت در مناطق مختلف جهان گسترش و از استقبال خوبی هم برخوردار شد . اما امروزه کندو های متنوع با کاربرد های بیشتر با توجه به مناطق مورد استفاده به کندو های سابق ساخته شده است . بدون شک کندوی استاندارد در افزایش عملکرد محصول نقش موثری دارد رعایت استاندارد ها در ساخت کندو می تواند در بهبود موفقیت در مدیریت زنبورداری کارا باشد . در این نوشته، نحوه ساخت کندو و اشاره ای به کندوهای مسافرتی شده است امید است مفید واقع گردد .

کندو و ابعاد آن

کندوهای معمولی و متداول دردنیا معمولاً از قسمت های زیر تشکیل شده است :

1- درب اصلی و درب درونی کندو

2- چهار چوب اصلی کندو

3- کفی کندو

4- قابها

چوب هنوز به عنوان بهترین ماده سازنده کندو به شمار می آید . در ایران معمولاً از چوب درختان تبریزی و در برخی مناطق از چوب درختان جنگلی و سوزنی برگان استفاده می شود . ابعادی که در ادامه آورده می شود شبیه به ابعاد یک کندوی استاندارد در ایران است .

- ضخامت بدنه کندو معمولاً 20 میلی متر تا 22 میلی متر است که در مناطق سردسیری این اندازه حتی به 30 میلی متر هم می رسد .

- چهار چوب به صورت مستطیل می باشد .

- طول و عرض داخلی کندو 462 × 372 میلی متر و طول و عرض خارجی کندو چنانچه ضخامت بدنه را 22 میلی متر بگیریم 506 × 416 میلی متر می باشد . در صورتی که بخواهند ضخامت را تغییر یابد اندازه داخلی یعنی 462 × 372 میلی متر باید ثابت باشد .

- محل قرار گرفتن قابها یا اصطلاحاً مقر قاب ها بر روی تخته عرضی می باشد . که ارتفاع آن 10 میلی متر یا 20 میلی متر و عرض فرو رفتگی عمودی 10 میلی متر می باشد .

- ارتفاع چهار چوب بدنه 240 میلی متر می باشد .

- در قسمت بالایی و پائینی بیرون چهارچوب بدنه زهوارهایی وجود دارند . (در 4 وجه بالا و در 3 وجه پائین به غیر از وجهی که دریچه پرواز تعبیه شده است . )

- این زهوارها برای حمل و نقل آسانتر ، برای قرار گرفتن درب کندو بر روی آن ، استحکام بخشی به چهار چوب بدنه ، ایجاد فضای باز بر روی قابها و اتصال تخته کف به چهار چوب اصلی تعبیه شده است .

- در قسمت بالا ، این زهوار حدود 30 میلی متر پایین تر و در قسمت پائین هم 20 میلی متر پائین آمده است . معمولاً ارتفاع زهوار 40 میلی متر ، عرض آن 20 میلی متر و طول آن برابر طول چهار چوب است .

- بهترین نوع اتصال بین تخته های بدنه کام و زبانه و در درجه بعدی شیار و کانال می باشد .

تخته کف کندو

· معمولاً پیوسته نیست و از چند تخته چوب که به صورت موازی در کنار هم قرار می گیرند تشکیل شده که در برخی موارد در قسمت بیرونی لایه ای با ورقه های فلزی پوشیده می شود .

· مانند تخته های چهار چوب بدنه بهتر است این قسمت به صورت پیوسته و به ضخامت بیش از 10 میلی متر باشد و در قسمت بیرونی زیر ورقه فلزی لایه 10 میلی متر پلی اتیلنی کار گذاشته شود تا در تابستان باعث عدم ورود ورود هوای گرم و در زمستان جلو گیری کننده از ورود هوای سرد به داخل کندو باشد .

· دور تا دور تخته کف را تکه چوب هایی به ارتفاع 20 میلی متر ، عرض 20 میلی متر و طولی برابر طول چهار چوب ، میخ می کنند . با اضافه شدن این تکه ارتفاع بدنه به 260 میلی متر می رسد .

· معمولاً در قسمتی که سوراخ پرواز وجود دارد 50 میلی متر تا 100 میلی متر تخته اضافی به عنوان سکوی پرواز بریده می شود .

· سوراخ پرواز بر روی تکه چوب هایی که به تخته کف میخ شده اند به ارتفاع 9 میلی متر تا 7 میلی متر و طول 100 میلی متر در مرکز وجه عرضی بریده می شود .

· برای اینکه تخته کف در تماس مستقیم با زمین نباشد 2 یا 3 الوار معمولاً به ارتفاع 30 میلی متر ، عرض 30 میلی متر و طولی برابر بدنه به غیر از قسمتی که تخته و سوراخ پرواز وجود دارد و حتی در قسمت عرضی میخ می کنند . البته در 2 طرفی که اندازه تخته 506 میلی متر است امکان دارد به خاطر وجود سکوی پرواز 606 میلی متر تا 556 میلی متر باشد .

درب کندو

- درب ها میلی متر ی کندو 2 نوع اند درب داخلی و درب خارجی . در ایران کندو ها فاقد درب داخلی اند و معمولاً به جای درب داخلی از پارچه های برزنتی یا متقال استفاده می شود . ابعاد درب داخلی کندو برابر با ابعاد بدنه اصلی است که دارای یک سوراخ برای راه ورود زنبوران برای تغذیه می باشد . این درب یا پارچه های برزنتی آغشته به بره موم از هدر رفتن گرما در زمستان و ورود گرما به داخل در تابستان جلوگیری می کند .

- ارتفاع درب خارجی از داخل 60 میلی متر تا 80 میلی متر و از خارج 80 میلی متر تا 100 میلی متر می باشد . ضخامت تخته های به کار برده شده برابر 20 میلی متر ، طول و عرض داخلی برابر 506 × 416 میلی متر و صول و عرض خارجی درب برابر 456 × 546 میلی متر است .

- روی در برا اغلب ورقه های فلزی برای استحکام بیشتر و عدم تماس نزولات آسمانی با چوب در باصلی به کار می رود . درب خارجی نیز از تخته های نا پیوسته تشکیل شده اند .

- بهتر است زیر ورقه فلزی یک لایه پلی اتیلنی کار گذاشته شود تا در تابستان حرارت بیش از حد وارد کندو نشود . همچنین تخته درب خارجی یک تکه باشد .

قاب ها

• قاب ها از چهار تکه چوب تشکیل شده که 2 تای آنها متقارن (نوار های کناری ) و 2 تا از آنها نا متقارن اند . (2 نوار بالایی و پائینی)

• طول تکه چوب پائینی برابر 430 میلی متر ، عرض آن برابر 20 میلی متر و ضخامت آن برابر 10 میلی متر می باشد .

• ضخامت تکه چوب های جانبی برابر 10 میلی متر ، طول 222 میلی متر و عرض آن در قسمت بالا برابر 35 میلی متر و در قسمت پائینی برابر 27 میلی متر است . قسمتی که عرض آن 35 میلی متر است یک سوم تکه چوب جانبی و قسمتی که عرض آن 27 میلی متر است دو سوم تکه چوب جانبی را تشکیل می دهد .

• نوار چوبی که هنگام بازدید کلنی ها و برداشتن قاب از کندو بدست می گیریم و بواسطه آن قاب را بیرون می کشیم قطعه چوب بالایی است

• طول این قطعه 482 میلی متر ، عرض آن 27 میلی متر و ضخامت آن 20 میلی متر می باشد .

• در وسط سطح پایینی قطعه چوب بالایی شیاری به عرض 3 میلی متر می تراشند تا پای مومی در آن قرار قرار بگیرد .

• شاخ های قطعه نوار بالایی به قسمتی از آن اطلاق می شود که به واسطه آنها قاب بر روی چهار چوب عرض بدنه سوار می شود . ابعاد آن 27 × 9 میلی متر یا 10×30 میلی متر در نظر گرفته می شود . 9 تا 10 شاخ قاب بر روی چهار چوب بدنه قرار گرفته و 18 میلی متر تا 20 میلی متر آن از اطراف خالی خواهد بود .

• در مراکز مهم زنبورداری دنیابخصوص قاره امریکا شیوه نصب و اتصال قطعات قابها به یکدیگر متفاوت می باشد . این قطعات به صورت آماده به فروش می رسد و زنبوردار به راحتی با چند عدد میخ و یک پایه مومی از قبل سیم کشی شده قابی با پایه مومی محکم آماده معرفی به کندو است .

• کندو ظرفیت 10 قاب را دارد و در صورت متراکم کردن آنها درون چهارچوب بدنه 22 میلی متر فضای آزاد برای راحتی کار کردن با قابها باقی می ماند

• قابها را به صورت عمودی یا افقی سوراخ می کنند و از درون آنها سیم گالوانیزه عبور داده و پایه مومی را به سیم توسط موم دوز یا ایجاد جریان الکتریکی ضعیف در سیم ها می دوزند . البته این روش در مراکز مهم پرورش زنبور عسل دنیا همانطور که ذکر شد منسوخ شده و از پایه های مومی سیم کشی شده استفاده می نمایند .

تمامی ابعاد کندو به غیر از فاصله بین قابها سلیقه ای است و زنبوردار با توجه به نوع کاربرد می تواند فاصله ها را تغییر دهد.

منبع:عسل اسدی

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: